Cây bách bộ là vị thuốc quý, mọc hoang ở vùng núi phía Bắc nước ta với nhiều lợi ích chữa bệnh tót vời. Cùng Bách hóa XANH tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Bạn đã từng nghe đến cây bách bộ chưa? Đây là

loại cây mọc hoang ở vùng núi các tỉnh phía Bắc nước ta.

Cây bách bộ có rất nhiều ích trong việc trị các bệnh như

viêm phế quản mạn tính, ho lâu ngày không khỏi, giun kim hay ghẻ lở

,… tuy thế, rất ít người biết đến và sử dụng cây tản bộ. Cùng Bách hóa XANH tìm hiểu những kiến thức có ích xoay quanh loài cây bách bộ này nhé!

1

Cây bách bộ là gì?

Cây bách bộ hay còn có các

tên gọi khác là dây ba mươi, dây đẹt ác, bách nãi

,… với tên khoa học là

Stemona tuberosa Lour.

Cây bách bộ là một loài cây

thân leo, dây nhỏ, bề mặt nhẵn và có thể dài đến 10 cm. Lá cây tản bộ mọc đối xứng, gân lá thuôn dài

từ cuống lá đến ngọn,

nổi rõ trên bề mặt lá.

Cây tản bộ

ra hoa vào mùa hè, hoa xen kẽ với lá, có màu đỏ hoặc vàng

, cuống hoa dài từ

2 – 4 cm.

Cây tản bộ là cây thân leo, rễ củ

tản bộ có

bộ rễ chùm, khoảng 30 củ

nên mới có tên gọi là dây ba mươi.

Củ tản bộ khô dài khoảng 6 -12 cm

, phần giữa củ phồng to và nhỏ dần về phía 2 đầu.

Rễ cây

tản bộ có

màu trắng ngả vàng hoặc xám ngả vàng

,

thơm ngát, cứng, chắc và giòn, vị ít ngọt và đắng.

2

Cây bách bộ thường phân bổ ở đâu?

Cây bách bộ là một loại

nhiệt đới và cận nhiệt đới, ưa ẩm, ưa sáng, có thể chịu bóng râm

. Ở Việt Nam, cây bách bộ mọc hoang rất nhiều

vùng miền núi phía Tây Bắc

. Ta có thể tìm thấy dây bách bộ ở các

khe suối, cửa rừng, chân núi đá vôi, nơi không có quá nhiều bóng râm.

Cây bách bộ ưa ẩm, ưa sáng, chịu được bóng râm

3

Cách thu hái cây bách bộ đúng cách để trị bệnh

Rễ

là bộ phận trên cây tản bộ mà chúng ta cần lấy. Củ rễ cây tản bộ c

àng lâu năm thì thịt càng nhiều, to và dài.

song song, củ rễ cây tản bộ càng nhiều tuổi cũng

càng có nhiều dinh dưỡng và dược tính hơn.

Thu hoạch củ rễ cây bách bộ

Nên

hái tản bộ vào cuối thu hoặc đầu đông

. Bạn cũng có thể thu hoạch cây tản bộ vào đầu xuân, khi cây chưa nảy chồi mới.

Bước 1

Cắt bỏ dây thân leo

của cây tản bộ

Bước 2

Đào tất thảy rễ

cây bách bộ lên, đem

rửa sạch và phơi khô

để sử dụng.

4

Công dụng tuyệt trần của cây bách bộ

Theo như đàm luận của Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh với trang web Hello Bác sĩ, cây bách bộ có nhiều công dụng nhẵn trong việc

điều trị các bệnh về hô hấp như ho và viêm phế quản

. Ngoài ra, cây bách bộ còn giúp

chữa các bệnh do giun sán gây ra hay bệnh ngoài da như mề đay, lở loét, mẩn ngứa,…

Cây tản bộ trị ho mãn tính và viêm phế quản

• 
  
  Chữa ho, sốt cho trẻ thơ
  
  
  : sử dụng
  
  30g củ cây tản bộ, 30g bối mẫu, 30g cát căn, 30g thạch cao nhất trí bột.
  
  Mỗi lần sử dụng
  
  12g bột
  
  hỗn hợp trên
  
  vo thành viên với

  . Dùng 2 lần/ngày
  
  trẻ sẽ hạ sốt và giảm ho ngay.

• 
  
  Trị ho lâu ngày:
  
  
  Dùng
  
  80g rễ cây
  
  tản bộ
  
  giã, vắt nước đem sắc lại cho dẻo quánh như cao.
  
  Mỗi lần dùng lấy
  
  1 muỗng canh cao tản bộ pha với nước, uống 3 lần/ngày.
  

• 
  Trị ho nhiều:
  
  Lấy
  
  củ rễ cây bách bộ tán nhỏ
  
  hoặc dùng cả
  
  dây cây tản bộ, giã, vắt lấy nước cốt
  
  rồi đem
  
  trộn cùng với mật ong, nấu thành cao. Mỗi lần pha một ít với nước,
  
  để 15 phút sau đó nuốt từ từ.

Củ rễ cây tản bộ phơi khô trị ho

Cây tản bộ diệt giun sán và các loại sâu bọ, ký sinh trùng

• 
  
  Trị đau bụng do các loại trùng sán từ đồ ăn sống:
  
  
  ghế nail Rễ cây bách bộ
  
  nấu thành cao, pha với nước
  
  , uống đều đặn
  
  1-2 lần/ngày trước khi ăn
  
  để phòng trị các loại ký sinh trùng trong đường ruột.

• 
  
  Tẩy giun:
  
  
  Trước khi tiến hành tẩy giun bạn
  
  không nên ăn gì trong 3 tiếng,
  
  tốt nhất là t
  
  ẩy giun khi mới ngủ dậy vào lúc sáng sớm.
  
  Dùng
  
  500g bột củ cây bách bộ và 200g

  để nấu thành dạng cao
  
  rồi bôi lỗ đít.

Cây tản bộ là bài thuốc tiêu diệt ký sinh trùng đường ruột hiệu quả

Cây tản bộ điều trị bệnh ngoài da như mề đay, lở loét, mẩn ngứa,..

Dùng củ cây bách bộ tươi

rửa sạch, cắt mỏng, xát vào chỗ ngứa hoặc giã nát, lấy nước cốt

bôi lên

vùng bị lở 5-6 lần/ngày.

5

Những lưu ý khi dùng cây tản bộ

• Chọn củ cây tản bộ vẫn
  
  còn nguyên chùm 30 củ rễ
  
  , không nên mua rời.
• Chọn những củ
  
  rễ nguyên lành, không bị nứt, chảy nhựa
  
  ra ngoài thì dược tính sẽ không còn nguyên vẹn.
• Đối với rễ cây tản bộ khô nên
  
  chọn loại có màu sáng đều, không có đốm đen hay nấm mốc.
  
• Nên mua cây bách bộ ở
  
  những địa chỉ lớn và uy tín
  
  . Tránh những cơ sở nhỏ lẻ, không có
  
  minh chứng rõ ràng về nguồn cội thuốc.
  

• 
  Không lạm dụng
  
  các bài thuốc từ cây bách bộ. Chỉ nên sử dụng một phần nhỏ và trước khi ăn bạn nhé.
  
  Dùng nhiều củ cây bách bộ một lúc sẽ gây ngộ độc
  
  , thua, nôn ói, hô hấp khó khăn, mỏi mệt và có thể gây nên tử vong.

• Trong trường hợp
  
  ngộ độc nhẹ
  
  , bạn dùng nước
  
  ép

  hoặc đem gừng nướng lên, pha với nước ấm cùng 1 ít

  rồi uống
  
  . Nếu bị nặng, bạn phải lập tức đưa bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu.

Lưu ý khi sử dụng cây tản bộ

Như vậy, qua bài viết bữa nay, Bách hóa XANH đã giúp biết thêm nhiều kiến thức có ích về cây tản bộ như đặc điểm, công dụng và những lưu ý khi dùng chúng. Là một loại thảo dược tốt nhưng bạn cũng không thể dùng tứ tung nhé, các tốt nhất là thăm hỏi Bác sĩ trước khi dùng để đạt kết quả và an toàn nhất.

Chọn mua mật ong thuần chất tại Bách hóa XANH để trị ho: